<html><body><h2>1. Design Patterns là gì nhỉ? </h2><p style="text-align:justify;">     Tổng quan thì Design Patterns như một công thức để ta có thể áp dụng vào giải quyết một số vấn đề cụ thể trong lập trình, cụ thể là Lập trình hướng đối tượng (OOP). Nó là những giải pháp đã được đúc kết và tối ưu hóa cho các trường hợp cụ thể. Thay vì phải tìm cách tối ưu hóa, tổ chức code lại từ đầu, thì bạn đơn giản có thể áp dụng các Design Patterns phù hợp và đã được tối ưu cho trường hợp bạn gặp phải. Từ định nghĩa đó ta có thể thấy được một số tình huống mà Design Patterns có thể phát huy sức mạnh tối đa của nó:</p><ul><li style="text-align:justify;">Bạn gặp một tình huống phức tạp khi lập trình. Đừng lo, khả năng cao đã có một (hoặc có thể là một vài) Design Patterns có thể giải quyết vấn đề của bạn thật đơn giản và gọn gàng. Chỉ cần áp dụng theo là xong.</li><li style="text-align:justify;">Bạn trao đổi với các developer khác trong team về cách tổ chức source code của một hệ thống khá lớn và phức tạp. Bạn (và team của bạn) cảm thấy khó khăn khi trình bày ý tưởng của mình. Hãy sử dụng Design Patterns như một ngôn ngữ chung để nói về những ý tưởng phức tạp một cách đơn giản. (Giả sử thay vì nói rằng “Ta có thể tạo một Abstract Class để tập trung các xử lý tạo các Instance của class Hotel để dễ dàng che giấu việc khai báo các Instance con liên quan đến Hotel đồng thời có thể dễ dàng tạo nhiều Instance của Hotel mootj cách dễ dàng và tường minh” thì ta có thể nói là “Ta có thể áp dụng Abstract Factory Design Patterns cho class Hotel” thế thôi!)</li></ul><h2>2. Những điểm mạnh của Design Patterns</h2><p style="text-align:justify;">     Việc nắm bắt và áp dụng Design Patterns vào trong công việc của một Developer thực sự sẽ giúp ta có một bước phát triển hoàn toàn mới về cả tư duy lẫn kỹ năng lập trình. Bạn có thể thấy rõ điều đó qua những điểm mạnh của nó sau đây: </p><ul><li style="text-align:justify;">Giúp bạn tăng tốc độ phát triển các ứng dụng. </li><li style="text-align:justify;">Cải thiện code structure, dễ dàng nâng cấp và sửa đổi.</li><li style="text-align:justify;">Tăng khả năng code reusability.</li><li style="text-align:justify;">Tăng tính readable đối với những cấu trúc code phức tạp. Tăng khả năng communicate giữa các thành viên trong team (Nếu mọi người đều biết về Design Patterns)</li><li style="text-align:justify;">Do các Design Patterns đã được tối ưu nên ta cũng có thể tránh được những lỗi không mong muốn phát sinh trong quá trình Implementation.</li></ul><h2>3. Những hạn chế của Design Patterns</h2><ul><li style="text-align:justify;">Design Patterns không phải là chìa khóa vạn năng, nó chỉ có thể giải quyết được một số những vấn đề nhất định. Nếu ta sử áp dụng Design Patterns vào những trường hợp không phù hợp có thể làm code trở nên rối và phức tạp hơn.</li><li style="text-align:justify;">Design Patterns chỉ làm cho code dễ đọc dễ hiểu với những người có kinh nghiệm về Design Patterns đang được áp dụng. Tuy nhiên đối với những người mới có thể sẽ gặp khó khăn trong việc nắm bắt cấu trúc và khó khăn trong việc debug.</li><li style="text-align:justify;">Bản thân từng Design Patterns cũng có những khuyết điểm của riêng nó (ta sẽ khảo sát cụ thể khi đi vào chi tiết từng Pattern). Nên khi áp dụng Design Patterns nào ta luôn phải cân nhắc kỹ lưỡng những lợi ích và khuyết điểm của nó để đưa ra quyết định có nên sử dụng hay không.</li></ul><h2>4. Phân loại các Design Patterns:</h2><ul><li style="text-align:justify;">Nhóm Creational: Nhóm Creational là nhóm những Design Patterns tập trung các giải pháp khởi tạo đối tượng và che giấu logic khởi tạo những đối tượng:<ul><li style="text-align:justify;"><i>Nhóm Creational bao gồm: Factory Method, Abstract Factory, Builder, Prototype, Singleton</i></li></ul></li><li style="text-align:justify;">Nhóm Structural: Nhóm Structural là nhóm những Design Patterns tập trung vào việc tối ưu các thiết kế của class và sự kết hợp các class và object trở lại một cấu trúc lớn hơn.<ul><li style="text-align:justify;"><i>Nhóm Structural bao gồm: Adapter, Bridge, Composite, Decorator, Facade, Flyweight và Proxy</i></li></ul></li><li style="text-align:justify;">Nhóm Behavioral: Nhóm Behaviour là nhóm những Design Patterns tập trung sự phân chia trách nhiệm của các class và object để phục vụ một mục đích cụ thể. Nhóm này tập trung nhiều hơn vào mối quan hệ giữa các class và object với nhau.<ul><li style="text-align:justify;"><i>Nhóm Behavioral bao gồm: Interpreter, Template Method, Chain of Responsibility, Command, Iterator, Mediator, Memento, Observer, State, Strategy và Visitor</i> </li></ul></li></ul><h2>5. Cần chuẩn bị những gì trước khi tìm hiểu về Design Patterns?</h2><ul><li style="text-align:justify;">OOP: Tất nhiên rồi, bạn phải nắm tính vũng tư duy lập trình theo hướng đối tượng đã. Các Design Patterns đơn giản là giúp bạn triển khai các tính chất của OOP dễ dàng và linh hoạt hơn mà thôi.</li><li style="text-align:justify;">Cách đọc sơ đồ UML:  Các Design Pattern thường được thể hiện dưới dạng UML diagram, việc đọc hiểu một số concept UML cơ bản là cần thiết để bắt đầu học Design Patterns </li><li style="text-align:justify;">Các bạn có thể tham khảo tại đây: <a href="https://www.guru99.com/uml-diagrams.html"><i><u>https://www.guru99.com/uml-diagrams.html</u></i></a></li><li style="text-align:justify;">Dưới đây là 1 số concept UML cơ bản mình sẽ sử dụng trong loạt bài viết này: </li></ul><p> </p><p><img src="https://api.careers.saigontechnology.com/storage/ck-editor/CKEDITOR-Cn1yI9X33XdJ5N3xgCYsyzvq0ix1YjSsqI6bTqLf.png" alt="A picture containing diagram
        Description automatically generated"></p><p><img src="https://api.careers.saigontechnology.com/storage/ck-editor/CKEDITOR-CpD296nUoYXW0lMySCd5csSytIINBYEQV7eQ1CdD.png" alt="Diagram
        Description automatically generated"></p><p> </p><ul><li>Ngoài ra hiểu được 2 quy tắc thiết kế “<i>program to interfaces, not implementations” </i>và “<i>favor composition over inheritance” </i>cũng khá quan trọng. Hầu hết các Design Patterns đề được thiết kế dựa trên 2 quy tắc này.</li></ul><h2>6. Lời Kết</h2><p style="text-align:justify;">     Tóm lại thì: Design Patterns là những mẫu thiết kế để giải quyết những vấn đề phổ biến hay gặp phải trong lập trình, đã được chấp nhận và sử dụng rộng rãi của nhiều lập trình viên có kinh nghiệm.</p><p style="text-align:justify;">     Áp dụng Design Patterns giúp bạn cải thiện đáng kể tốc độ phát triển ứng dụng và dễ dàng hơn trong việc bảo trì, sửa chữa.</p><p style="text-align:justify;">     Tuy nhiên, bạn cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng tính chất của bài toán cần giải quyết, quy mô dự án đang triển khai cũng như những thành viên trong team của bạn trước khi cố gắng áp dụng bất kì Design Patterns nào vào code của dự án.</p><p style="text-align:justify;">     Cuối cùng, Design Patterns sinh ra nhằm mục đích đơn giản hóa quá trình phát triển ứng dụng, chứ không phải làm cho nó phức tạp lên. Nhớ điều này nhé!</p><p> </p><p><strong>References: </strong></p><p><a href="https://refactoring.guru/design-patterns"><u>Design Patterns</u></a></p><p><a href="https://www.digitalocean.com/community/tutorials/gangs-of-four-gof-design-patterns"><u>Gangs of Four (GoF) Design Patterns | DigitalOcean</u></a></p><p>Books: <a href="https://books.google.com.vn/books/about/Head_First_Design_Patterns.html?id=GGpXN9SMELMC&amp;redir_esc=y"><u>Head First Design Patterns</u></a></p></body></html>

Design Patterns là một trong những công cụ hữu hiệu nhất để giải quyết các bài toán bạn gặp phải trong khi lập trình. Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ cho các bạn khái niệm tổng quan về Design Patterns. Ở những bài viết sau ta sẽ đi sâu vào từng Design Patterns để có thể hiểu sâu hơn về nó.

&lt;html&gt;&lt;body&gt;&lt;h2&gt;1. Design Patterns l&agrave; g&igrave; nhỉ?&nbsp;&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Tổng quan th&igrave; Design Patterns như một c&ocirc;ng thức để ta c&oacute; thể &aacute;p dụng v&agrave;o giải quyết một số vấn đề cụ thể trong lập tr&igrave;nh, cụ thể l&agrave; Lập tr&igrave;nh hướng đối tượng (OOP). N&oacute; l&agrave; những giải ph&aacute;p đ&atilde; được đ&uacute;c kết v&agrave; tối ưu h&oacute;a cho c&aacute;c trường hợp cụ thể. Thay v&igrave; phải t&igrave;m c&aacute;ch tối ưu h&oacute;a, tổ chức code lại từ đầu, th&igrave; bạn đơn giản c&oacute; thể &aacute;p dụng c&aacute;c Design Patterns ph&ugrave; hợp v&agrave; đ&atilde; được tối ưu cho trường hợp bạn gặp phải. Từ định nghĩa đ&oacute; ta c&oacute; thể thấy được một số t&igrave;nh huống m&agrave; Design Patterns c&oacute; thể ph&aacute;t huy sức mạnh tối đa của n&oacute;:&lt;/p&gt;&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Bạn gặp một t&igrave;nh huống phức tạp khi lập tr&igrave;nh. Đừng lo, khả năng cao đ&atilde; c&oacute; một (hoặc c&oacute; thể l&agrave; một v&agrave;i) Design Patterns c&oacute; thể giải quyết vấn đề của bạn thật đơn giản v&agrave; gọn g&agrave;ng. Chỉ cần &aacute;p dụng theo l&agrave; xong.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Bạn trao đổi với c&aacute;c developer kh&aacute;c trong team về c&aacute;ch tổ chức source code của một hệ thống kh&aacute; lớn v&agrave; phức tạp. Bạn (v&agrave; team của bạn) cảm thấy kh&oacute; khăn khi tr&igrave;nh b&agrave;y &yacute; tưởng của m&igrave;nh. H&atilde;y sử dụng Design Patterns như một ng&ocirc;n ngữ chung để n&oacute;i về những &yacute; tưởng phức tạp một c&aacute;ch đơn giản. (Giả sử thay v&igrave; n&oacute;i rằng &ldquo;Ta c&oacute; thể tạo một Abstract Class để tập trung c&aacute;c xử l&yacute; tạo c&aacute;c Instance của class Hotel để dễ d&agrave;ng che giấu việc khai b&aacute;o c&aacute;c Instance con li&ecirc;n quan đến Hotel đồng thời c&oacute; thể dễ d&agrave;ng tạo nhiều Instance của Hotel mootj c&aacute;ch dễ d&agrave;ng v&agrave; tường minh&rdquo; th&igrave; ta c&oacute; thể n&oacute;i l&agrave; &ldquo;Ta c&oacute; thể &aacute;p dụng Abstract Factory Design Patterns cho class Hotel&rdquo; thế th&ocirc;i!)&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;h2&gt;2. Những điểm mạnh của Design Patterns&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Việc nắm bắt v&agrave; &aacute;p dụng Design Patterns v&agrave;o trong c&ocirc;ng việc của một Developer thực sự sẽ gi&uacute;p ta c&oacute; một bước ph&aacute;t triển ho&agrave;n to&agrave;n mới về cả tư duy lẫn kỹ năng lập tr&igrave;nh. Bạn c&oacute; thể thấy r&otilde; điều đ&oacute; qua những điểm mạnh của n&oacute; sau đ&acirc;y:&nbsp;&lt;/p&gt;&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Gi&uacute;p bạn tăng tốc độ ph&aacute;t triển c&aacute;c ứng dụng.&nbsp;&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Cải thiện code structure, dễ d&agrave;ng n&acirc;ng cấp v&agrave; sửa đổi.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Tăng khả năng code reusability.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Tăng t&iacute;nh readable đối với những cấu tr&uacute;c code phức tạp. Tăng khả năng communicate giữa c&aacute;c th&agrave;nh vi&ecirc;n trong team (Nếu mọi người đều biết về Design Patterns)&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Do c&aacute;c Design Patterns đ&atilde; được tối ưu n&ecirc;n ta cũng c&oacute; thể tr&aacute;nh được những lỗi kh&ocirc;ng mong muốn ph&aacute;t sinh trong qu&aacute; tr&igrave;nh Implementation.&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;h2&gt;3. Những hạn chế của Design Patterns&lt;/h2&gt;&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Design Patterns kh&ocirc;ng phải l&agrave; ch&igrave;a kh&oacute;a vạn năng, n&oacute; chỉ c&oacute; thể giải quyết được một số những vấn đề nhất định. Nếu ta sử &aacute;p dụng Design Patterns v&agrave;o những trường hợp kh&ocirc;ng ph&ugrave; hợp c&oacute; thể l&agrave;m code trở n&ecirc;n rối v&agrave; phức tạp hơn.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Design Patterns chỉ l&agrave;m cho code dễ đọc dễ hiểu với những người c&oacute; kinh nghiệm về Design Patterns đang được &aacute;p dụng. Tuy nhi&ecirc;n đối với những người mới c&oacute; thể sẽ gặp kh&oacute; khăn trong việc nắm bắt cấu tr&uacute;c v&agrave; kh&oacute; khăn trong việc debug.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Bản th&acirc;n từng Design Patterns cũng c&oacute; những khuyết điểm của ri&ecirc;ng n&oacute; (ta sẽ khảo s&aacute;t cụ thể khi đi v&agrave;o chi tiết từng Pattern). N&ecirc;n khi &aacute;p dụng Design Patterns n&agrave;o ta lu&ocirc;n phải c&acirc;n nhắc kỹ lưỡng những lợi &iacute;ch v&agrave; khuyết điểm của n&oacute; để đưa ra quyết định c&oacute; n&ecirc;n sử dụng hay kh&ocirc;ng.&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;h2&gt;4. Ph&acirc;n loại c&aacute;c Design Patterns:&lt;/h2&gt;&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Nh&oacute;m Creational: Nh&oacute;m Creational l&agrave; nh&oacute;m những Design Patterns tập trung c&aacute;c giải ph&aacute;p khởi tạo đối tượng v&agrave; che giấu logic khởi tạo những đối tượng:&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&lt;i&gt;Nh&oacute;m Creational bao gồm: Factory Method,&nbsp;Abstract Factory, Builder, Prototype, Singleton&lt;/i&gt;&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Nh&oacute;m Structural: Nh&oacute;m Structural l&agrave; nh&oacute;m những Design Patterns tập trung v&agrave;o việc tối ưu c&aacute;c thiết kế của class v&agrave; sự kết hợp c&aacute;c class v&agrave; object trở lại một cấu tr&uacute;c lớn hơn.&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&lt;i&gt;Nh&oacute;m Structural bao&nbsp;gồm:&nbsp;Adapter, Bridge, Composite, Decorator, Facade, Flyweight v&agrave;&nbsp;Proxy&lt;/i&gt;&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Nh&oacute;m Behavioral: Nh&oacute;m Behaviour l&agrave; nh&oacute;m những Design Patterns tập trung sự ph&acirc;n chia tr&aacute;ch nhiệm của c&aacute;c class v&agrave; object để phục vụ một mục đ&iacute;ch cụ thể. Nh&oacute;m n&agrave;y tập trung nhiều hơn v&agrave;o mối quan hệ giữa c&aacute;c class v&agrave; object với nhau.&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&lt;i&gt;Nh&oacute;m Behavioral bao gồm:&nbsp;Interpreter, Template Method, Chain of Responsibility, Command, Iterator, Mediator, Memento, Observer, State, Strategy v&agrave; Visitor&lt;/i&gt;&nbsp;&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;h2&gt;5. Cần chuẩn bị những g&igrave; trước khi t&igrave;m hiểu về Design Patterns?&lt;/h2&gt;&lt;ul&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;OOP: Tất nhi&ecirc;n rồi, bạn phải nắm t&iacute;nh vũng tư duy lập tr&igrave;nh theo hướng đối tượng đ&atilde;. C&aacute;c Design Patterns đơn giản l&agrave; gi&uacute;p bạn triển khai c&aacute;c t&iacute;nh chất của OOP dễ d&agrave;ng v&agrave; linh hoạt hơn m&agrave; th&ocirc;i.&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;C&aacute;ch đọc sơ đồ UML:&nbsp; C&aacute;c Design Pattern thường được thể hiện dưới dạng UML diagram, việc đọc hiểu một số concept UML cơ bản l&agrave; cần thiết để bắt đầu học Design Patterns&nbsp;&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;C&aacute;c bạn c&oacute; thể tham khảo tại đ&acirc;y:&nbsp;&lt;a href=&quot;https://www.guru99.com/uml-diagrams.html&quot;&gt;&lt;i&gt;&lt;u&gt;https://www.guru99.com/uml-diagrams.html&lt;/u&gt;&lt;/i&gt;&lt;/a&gt;&lt;/li&gt;&lt;li style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Dưới đ&acirc;y l&agrave; 1 số concept UML cơ bản m&igrave;nh sẽ sử dụng trong loạt b&agrave;i viết n&agrave;y:&nbsp;&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;p&gt;&nbsp;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;img src=&quot;https://api.careers.saigontechnology.com/storage/ck-editor/CKEDITOR-Cn1yI9X33XdJ5N3xgCYsyzvq0ix1YjSsqI6bTqLf.png&quot; alt=&quot;A picture containing diagram
        Description automatically generated&quot;&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;img src=&quot;https://api.careers.saigontechnology.com/storage/ck-editor/CKEDITOR-CpD296nUoYXW0lMySCd5csSytIINBYEQV7eQ1CdD.png&quot; alt=&quot;Diagram
        Description automatically generated&quot;&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&nbsp;&lt;/p&gt;&lt;ul&gt;&lt;li&gt;Ngo&agrave;i ra hiểu được 2 quy tắc thiết kế &ldquo;&lt;i&gt;program to interfaces, not implementations&rdquo;&nbsp;&lt;/i&gt;v&agrave; &ldquo;&lt;i&gt;favor composition over inheritance&rdquo;&nbsp;&lt;/i&gt;cũng kh&aacute; quan trọng. Hầu hết c&aacute;c Design Patterns đề được thiết kế dựa tr&ecirc;n 2 quy tắc n&agrave;y.&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;&lt;h2&gt;6. Lời Kết&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;T&oacute;m lại th&igrave;: Design Patterns l&agrave; những mẫu thiết kế để giải quyết những vấn đề phổ biến hay gặp phải trong lập tr&igrave;nh, đ&atilde; được chấp nhận v&agrave; sử dụng rộng r&atilde;i của nhiều lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n c&oacute; kinh nghiệm.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&Aacute;p dụng Design Patterns gi&uacute;p bạn cải thiện đ&aacute;ng kể tốc độ ph&aacute;t triển ứng dụng v&agrave; dễ d&agrave;ng hơn trong việc bảo tr&igrave;, sửa chữa.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Tuy nhi&ecirc;n, bạn cũng cần phải c&acirc;n nhắc kỹ lưỡng t&iacute;nh chất của b&agrave;i to&aacute;n cần giải quyết, quy m&ocirc; dự &aacute;n đang triển khai cũng như những th&agrave;nh vi&ecirc;n trong team của bạn trước khi cố gắng &aacute;p dụng bất k&igrave; Design Patterns n&agrave;o v&agrave;o code của dự &aacute;n.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Cuối c&ugrave;ng, Design Patterns sinh ra nhằm mục đ&iacute;ch đơn giản h&oacute;a qu&aacute; tr&igrave;nh ph&aacute;t triển ứng dụng, chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave;m cho n&oacute; phức tạp l&ecirc;n. Nhớ điều n&agrave;y nh&eacute;!&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&nbsp;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;strong&gt;References:&nbsp;&lt;/strong&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;a href=&quot;https://refactoring.guru/design-patterns&quot;&gt;&lt;u&gt;Design Patterns&lt;/u&gt;&lt;/a&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;a href=&quot;https://www.digitalocean.com/community/tutorials/gangs-of-four-gof-design-patterns&quot;&gt;&lt;u&gt;Gangs of Four (GoF) Design Patterns | DigitalOcean&lt;/u&gt;&lt;/a&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;Books:&nbsp;&lt;a href=&quot;https://books.google.com.vn/books/about/Head_First_Design_Patterns.html?id=GGpXN9SMELMC&amp;amp;redir_esc=y&quot;&gt;&lt;u&gt;Head First Design Patterns&lt;/u&gt;&lt;/a&gt;&lt;/p&gt;&lt;/body&gt;&lt;/html&gt;

Giới thiệu tổng quan về Design Patterns

Mô hình kiến trúc N-layer đã khá phổ biến trong phát triển phần mềm, nhưng nó vẫn có khá nhiều điểm yếu. Từ đó, nhiều kiến trúc khác đã ra đời để giúp việc phát triển được tốt hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu 2 mô hình được sử dụng rộng rãi là Onion và Clean.

So sánh Onion Architecture và Clean Architecture

Bài viết này mình tập trung chủ yếu vào các nguyên lý của SOLID.  Nhằm hướng dẫn cho anh em lập trình viên nhà mình có một cái nhìn tổng quan về SOLID chẳng hạn như: SOLID là gì? Lợi hại của SOLID? Hy vọng có thể support được mọi người có thêm kiến thức về các nguyên lý thiết kế code.

[Design Pattern] Bài 01: SOLID Trong Thiết Kế Hướng Đối Tượng

Bài viết nằm trong chuỗi bài về design pattern. Mở đầu của serie này là một design pattern khá quen thuộc và thân thương đó chính là Singleton. Vậy Singleton là gì, làm sao để implement một Singleton...
Qua bài viết hy vọng có thể support được mọi người có thêm kiến thức về Singleton.
OK Let’s Go.

[Design Pattern] Bài 03: Sử Dụng Singleton Trong Java

Bài viết nằm trong chuỗi bài về design pattern. Là phần tiếp theo của series design pattern, Factory một design pattern cực kỳ hữu dụng trong việc tạo ra object. Vậy Factory là gì, làm sao để implement một Factory. Qua bài viết hy vọng có thể support được mọi người có thêm kiến thức về Factory.

[Design Pattern] Bài 04: Sử Dụng Factory Trong Java

Bài viết nằm trong chuỗi bài về design pattern. Là phần tiếp theo của Creational pattern, Builder một design pattern cực kỳ hữu dụng trong việc tạo ra object. Vậy Builder là gì, làm sao để implement một Builder. Qua bài viết hy vọng có thể support được mọi người có thêm kiến thức về Builder.

[Design Pattern] Bài 05: Sử Dụng Builder Trong Java

&lt;html&gt;&lt;body&gt;&lt;h2&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;1. Prototype Design Pattern L&agrave; G&igrave;&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Để đi v&agrave;o chi tiết c&aacute;c thức hoạt động cũng như t&iacute;nh chất của&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; pattern m&igrave;nh xin ph&eacute;p lấy một v&iacute; dụ về việc tạo ra c&aacute;c loại thẻ ng&acirc;n h&agrave;ng.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;X&atilde; hội ng&agrave;y c&agrave;ng ph&aacute;t triển v&agrave; việc kh&ocirc;ng d&ugrave;ng tiền mặt ở c&aacute;c đ&ocirc; thị lớn đang l&agrave; xu thế. Gần như mọi người đều c&oacute; ri&ecirc;ng cho m&igrave;nh &iacute;t nhất một t&agrave;i khoản ng&acirc;n h&agrave;ng. B&ecirc;n cạnh đ&oacute; c&aacute;c c&ocirc;ng việc giao dịch về tiền tệ đều được thực hiện dễ d&agrave;ng th&ocirc;ng qua thẻ ATM.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;C&oacute; rất nhiều loại thẻ ATM như Master, Visa&hellip;B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, mỗi ng&acirc;n h&agrave;ng c&ograve;n ph&aacute;t h&agrave;nh h&agrave;ng loạt c&aacute;c loại thẻ kh&aacute;c nhau cho từng nh&oacute;m kh&aacute;ch h&agrave;ng như thẻ VIP, thẻ CashBack... Về mặt physical th&igrave; c&aacute;c thẻ ATM n&agrave;y c&ugrave;ng chất liệu, c&ugrave;ng k&iacute;ch thước, c&ugrave;ng h&igrave;nh dạng v&agrave; chứa nhiều th&ocirc;ng tin chung, dĩ nhi&ecirc;n mỗi loại thẻ vẫn c&oacute; nhiều th&ocirc;ng tin kh&aacute;c biệt như m&agrave;u sắc, background số CVV&hellip;v&acirc;ng v&acirc;ng v&agrave; m&acirc;y m&acirc;y.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Một topic nho nhỏ cho anh em dev l&agrave; l&agrave;m thế n&agrave;o c&oacute; thể tạo ra được những loại thẻ ATM một c&aacute;ch tiện lợi m&agrave; kh&ocirc;ng mất qu&aacute; nhiều effort. C&oacute; rất nhiều giải ph&aacute;p, một trong những giải ph&aacute;p m&igrave;nh c&oacute; thể consider đ&oacute; l&agrave;&nbsp;&lt;strong&gt;Builder&lt;/strong&gt; pattern. Tuy nhi&ecirc;n, với việc tạo ra một object c&oacute; nhiều tham số v&agrave; logic phức tạp (parameters) th&igrave; c&oacute; vẻ&nbsp;&lt;strong&gt;Builder&lt;/strong&gt; kh&ocirc;ng phải l&agrave; sự lựa chọn hợp l&yacute;. Với m&igrave;nh, c&aacute;i g&igrave; l&agrave;m nhiều th&igrave; m&igrave;nh chọn giải ph&aacute;p l&agrave; sao ch&eacute;p thay v&igrave; m&igrave;nh phải l&agrave;m bằng &ldquo;cơm&rdquo;.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Do đ&oacute;,&nbsp; m&igrave;nh tận dụng một trong những skill-set đỉnh ch&oacute;p của anh em lập tr&igrave;nh đ&oacute; l&agrave; copy-paste v&agrave;&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; sẽ gi&uacute;p m&igrave;nh ph&aacute;t huy tối đa c&ocirc;ng dụng của việc tạo object bằng việc&nbsp;&lt;strong&gt;clone&lt;/strong&gt; từ một mẫu c&oacute; sẵn. V&agrave; sau đ&oacute; m&igrave;nh c&oacute; thể modify theo c&aacute;ch m&igrave;nh mong muốn dựa tr&ecirc;n từng context cụ thể.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Đến đ&acirc;y, m&igrave;nh tin anh em cũng đ&atilde; hiểu mục đ&iacute;ch sử dụng của pattern n&agrave;y rồi. Tiếp theo m&igrave;nh sẽ giới thiệu với anh em về c&aacute;ch thiết kế cũng như c&aacute;ch để implement pattern n&agrave;y.&nbsp;&nbsp;&lt;br&gt;Đầu ti&ecirc;n m&igrave;nh c&ugrave;ng nhau tham khảo qua class diagram của&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; để c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n tổng quan về em n&oacute;.&lt;/p&gt;&lt;h2&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;2. Prototype Design Pattern Diagram&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h2&gt;&lt;figure class=&quot;image&quot;&gt;&lt;img src=&quot;https://api.careers.saigontechnology.com/storage/ck-editor/prototype-design-pattern-1-3UWckMfOTe6LSnFefvA7g8cug7j5agBbvYU2xZAl.webp&quot;&gt;&lt;/figure&gt;&lt;p&gt;Trong lược đồ ph&iacute;a tr&ecirc;n, th&agrave;nh phần ch&iacute;nh l&agrave; ba class:&nbsp;&lt;strong&gt;Client, Prototype v&agrave; SubPrototype&lt;/strong&gt;&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;strong&gt;Class Client&lt;/strong&gt;: Đại diện cho class sử dụng&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; object để clone ra c&aacute;c SubPrototype&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;strong&gt;Class Prototype&lt;/strong&gt;: Interface/Abstract class chứa abstract clone() method&lt;/p&gt;&lt;p&gt;&lt;strong&gt;Class Sub-Prototype&lt;/strong&gt;: Đại diện cho c&aacute;c class con m&agrave; ch&uacute;ng m&igrave;nh sẽ implement clone() ở c&aacute;c sub-class n&agrave;y.&lt;/p&gt;&lt;h2&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;3. Prototype Pattern Implementation&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Anh em m&igrave;nh đ&atilde; xem qua class diagram. Giờ m&igrave;nh c&ugrave;ng&nbsp; nhau đi chi tiết về c&aacute;ch implement pattern n&agrave;y th&ocirc;ng qua b&agrave;i to&aacute;n tạo ra c&aacute;c loại bank card.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Context l&agrave; m&igrave;nh sẽ sử dụng class&nbsp;&lt;strong&gt;BankCard&lt;/strong&gt; để tạo ra c&aacute;c loại card như&nbsp;&lt;strong&gt;PlatinumCard&lt;/strong&gt; v&agrave;&nbsp;&lt;strong&gt;DiamondCard&lt;/strong&gt; hai loại thẻ d&agrave;nh cho hai tập kh&aacute;ch h&agrave;ng của một ng&acirc;n h&agrave;ng, bằng c&aacute;ch sử dụng&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; pattern.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Đầu ti&ecirc;n m&igrave;nh tạo ra một class&nbsp;&lt;strong&gt;BankCard&lt;/strong&gt;, class n&agrave;y đại diện cho c&aacute;c loại&nbsp;&lt;strong&gt;BankCard&lt;/strong&gt; (Visa, Master&hellip;). Class n&agrave;y chứa c&aacute;c thuộc t&iacute;nh th&ocirc;ng dụng như: CardNumber, HolderName, CardType&hellip; Tuy nhi&ecirc;n, giả thuyết l&agrave; để tạo ra một object của&nbsp;&lt;strong&gt;BankCard&lt;/strong&gt; th&ocirc;ng qua constructor() th&igrave; cần điền th&ocirc;ng tin cho rất nhiều field, việc n&agrave;y l&agrave;m tăng effort một c&aacute;ch đ&aacute;ng kể cho cả lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n v&agrave; hệ thống. Do đ&oacute; m&igrave;nh sẽ thay thế bằng phương ph&aacute;p sử dụng cơ chế clone của&nbsp;Cloneable interface.&lt;/p&gt;&lt;p&gt;Chi tiết của class&nbsp;&lt;strong&gt;BankCard&lt;/strong&gt; như sau:&lt;/p&gt;&lt;pre&gt;&lt;code class=&quot;language-plaintext&quot;&gt; public class BankCard implements Cloneable{

    public String cardNumber;
    public String holderName;
    public String cardType;
    public BigDecimal amount;

    public BankCard(String cardType){
        this.cardType = cardType;
    }

    @Override
    protected BankCard clone() {
        try {
            return (BankCard) super.clone();
        } catch (CloneNotSupportedException e) {
            e.printStackTrace();
        }
        return null;
    }

    @Override
    public String toString() {
        return &quot;BankCard [cardNumber=&quot; + cardNumber + &quot;,
 holderName=&quot; + holderName + &quot;,
 cardType=&quot;+ cardType + &quot;, amount=&quot;+amount+&quot; ]&quot;;
    }

// Getters and Setters
}

&lt;/code&gt;&lt;/pre&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Theo như class diagram, m&igrave;nh cần tạo ra class&nbsp;CardClient,&nbsp;class n&agrave;y sẽ&nbsp;sử dụng&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt;&nbsp;để tạo ra nhiều loại thẻ cho c&ugrave;ng một customer bằng c&aacute;ch sử dụng&nbsp;clone() method của class&nbsp;BankCard.&lt;/p&gt;&lt;pre&gt;&lt;code class=&quot;language-plaintext&quot;&gt; public class CardClient{

    public static void main(String[] args){
        BankCard platinumCard = new BankCard(&quot;master&quot;);
        platinumCard.setHolderName(&quot;Tom&quot;);
        platinumCard.setCardNumber(&quot;1234&quot;);

        BankCard diamondCard = masterCard.clone();
        diamondCard.setCardType(&quot;visa&quot;);

        System.out.println(platinumCard);
        System.out.println(diamondCard);
    }
}
&lt;/code&gt;&lt;/pre&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Implementation của Prototype cũng rất đơn giản, kh&ocirc;ng qu&aacute; cầu k&igrave;, phức tạp. Đến đ&acirc;y, m&igrave;nh nghĩ sẽ c&oacute; một v&agrave;i question được đặt ra như sau.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;C&acirc;u hỏi đầu ti&ecirc;n, đ&oacute; l&agrave; nếu m&igrave;nh update một attribute n&agrave;o đ&oacute; của&nbsp;&lt;strong&gt;platinumCard&lt;/strong&gt; th&igrave; attribute tương ứng của&nbsp;&lt;strong&gt;diamondCard&lt;/strong&gt; c&oacute; bị thay đổi gi&aacute; trị hay kh&ocirc;ng? Bởi v&igrave;&nbsp;&lt;strong&gt;diamondCard&lt;/strong&gt; được tạo ra bằng c&aacute;ch&nbsp;copy th&ocirc;ng tin từ&nbsp;&lt;strong&gt;platinumCard.&lt;/strong&gt;&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Good question. Dĩ nhi&ecirc;n c&acirc;u trả lời trong trường hợp n&agrave;y l&agrave; &ldquo;&lt;strong&gt;Kh&ocirc;ng&lt;/strong&gt;&rdquo; v&igrave; bản chất của h&agrave;m clone() l&agrave; deep copy, n&ecirc;n việc modify một newly object sẽ kh&ocirc;ng l&agrave;m ảnh hưởng đến original object.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;C&acirc;u hỏi số hai, điểm kh&aacute;c nhau trong việc sử dụng phương thức clone() v&agrave; to&aacute;n tử dấu&nbsp;&ldquo;=&rdquo;.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,75%,60%);&quot;&gt;&nbsp;BankCard diamondCard = platinumCard.clone() vs&nbsp;&nbsp;BankCard diamondCard = platinumCard;&lt;/span&gt;&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Khi ch&uacute;ng ta sử dụng to&aacute;n tử&nbsp; dấu&nbsp;&ldquo;=&rdquo; đều n&agrave;y c&oacute; nghĩa l&agrave; object&nbsp;&lt;strong&gt;diamondCard&lt;/strong&gt; tham chiếu đến object&nbsp;&lt;strong&gt;platinumCard&lt;/strong&gt;, nếu&nbsp;&lt;strong&gt;platinumCard&lt;/strong&gt; thay đổi th&ocirc;ng tin điều n&agrave;y dẫn đến&nbsp;&lt;strong&gt;diamondCard&lt;/strong&gt; cũng thay đổi th&ocirc;ng tin theo&nbsp;(shallow copy)&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;M&igrave;nh cũng sẽ c&oacute; một b&agrave;i viết về hai phương ph&aacute;p&nbsp;&lt;strong&gt;Deep-Copy&lt;/strong&gt; v&agrave;&nbsp;&lt;strong&gt;Shallow-Copy&lt;/strong&gt; để giải th&iacute;ch cụ thể sự kh&aacute;ch biệt của hai loại copy n&agrave;y với mọi người.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Đến đ&acirc;y th&igrave; anh em m&igrave;nh cũng đ&atilde; t&igrave;m hiểu về c&ocirc;ng năng cũng như implementation của&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; rồi. M&igrave;nh cũng đ&atilde; apply pattern n&agrave;y cho nhiều dự &aacute;n n&ecirc;n tiếp theo, m&igrave;nh sẽ liệt k&ecirc; ra pros v&agrave; cons của pattern n&agrave;y dựa tr&ecirc;n kinh nghiệm thực chiến của m&igrave;nh.&lt;/p&gt;&lt;h2&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;4. The Pros and Cons of Prototype Design Pattern&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h2&gt;&lt;h3&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;The Pros of Prototype&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h3&gt;&lt;p&gt;Một trong những điểm mạnh nổi bật nhất của&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&nbsp;&lt;/strong&gt;m&agrave; bất kỳ lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n n&agrave;o cũng c&oacute; thể nhận ra đ&oacute; ch&iacute;nh l&agrave; việc tạo ra c&aacute;c object mới dựa tr&ecirc;n một object đ&atilde; tồn tại sẵn một c&aacute;ch tiện lợi. Điều n&agrave;y gi&uacute;p giảm đi rất nhiều effort cho anh em coder cũng như đem lại performance xịn hơn cho hệ thống.&lt;/p&gt;&lt;p&gt;Prototype rất hữu &iacute;ch khi bạn muốn tạo ra c&aacute;c object c&oacute; logic phức tạp, b&ecirc;n cạnh đ&oacute; pattern n&agrave;y c&ograve;n gi&uacute;p m&igrave;nh hạn chế được việc phải tạo th&ecirc;m c&aacute;c class con kh&ocirc;ng cần thiết.&lt;/p&gt;&lt;p&gt;Trong qu&aacute; tr&igrave;nh l&agrave;m project thực tế m&igrave;nh đ&atilde; kết hợp Prototype v&agrave; Factory với nhau, để implement một t&iacute;nh năng kh&aacute; phức tạp đ&oacute; l&agrave; tạo ra c&aacute;c loại contract cho kh&aacute;ch h&agrave;ng trong c&aacute;c hệ thống finance khi kh&aacute;ch mua bảo hiểm, hoặc hợp đồng vay thế chấp, t&iacute;n chấp&hellip;Đồng thời, kết hợp với&nbsp;&lt;strong&gt;Map&lt;/strong&gt; collection để n&acirc;ng cao tối đa hiệu quả của&nbsp;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt;.&lt;/p&gt;&lt;pre&gt;&lt;code class=&quot;language-plaintext&quot;&gt; public class ContractFactory{

    public Map&amp;lt;String, Contract&amp;gt; contractMaps = new HashMap&amp;lt;&amp;gt;();

    public void extendContract(String customerId){
        Contract extended = null;
        if(contractMaps.containsKey(customerId)) {
            Contract original = contractMaps.get(customerId);
            extended = original.clone();
            extended.setRenewDate(new Date());
        }else {
            extended = new Contract();
        }
        contractMaps.put(customerId, extended);
    }
}
&lt;/code&gt;&lt;/pre&gt;&lt;h3&gt;&lt;strong&gt;The Cons of Prototype&lt;/strong&gt;&lt;/h3&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;&lt;strong&gt;Prototype&lt;/strong&gt; pattern ph&ugrave; hợp đối với việc tạo ra c&aacute;c object c&oacute; nhiều th&ocirc;ng tin chung. Tuy nhi&ecirc;n, cần phải xem x&eacute;t kỹ lưỡng trong trường hợp cần tạo ra object đặc biệt khi m&agrave; object mới c&oacute; qu&aacute; nhiều field cần phải update.&lt;/p&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Dĩ nhi&ecirc;n việc tạo ra c&aacute;c object mới bằng c&aacute;ch clone từ object hiện tại th&igrave; khả năng cao object mới sẽ chứa nhiều th&ocirc;ng tin dư thừa từ original object.&lt;/p&gt;&lt;h2&gt;&lt;span style=&quot;color:hsl(0,0%,0%);&quot;&gt;&lt;strong&gt;5. The Conclusion&lt;/strong&gt;&lt;/span&gt;&lt;/h2&gt;&lt;p style=&quot;text-align:justify;&quot;&gt;Prototype design pattern rất hiệu quả trong việc tạo ra object phức tạp. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, n&oacute; cũng thể hiện kha kh&aacute; điểm yếu. Tất cả m&igrave;nh đều đ&atilde; liệt k&ecirc; trong b&agrave;i viết. Dĩ nhi&ecirc;n, sẽ kh&ocirc;ng c&oacute; một giải ph&aacute;p n&agrave;o l&agrave; to&agrave;n diện. V&igrave; vậy, anh em n&ecirc;n xem x&eacute;t kỹ trước khi đưa ra quyết định l&agrave; n&ecirc;n d&ugrave;ng pattern n&agrave;o, để đạt được hiệu quả tối ưu nhất.&lt;/p&gt;&lt;/body&gt;&lt;/html&gt;

Creational Design Pattern là một nhóm pattern vô cùng hữu ích trong việc tạo ra một object. Việc tạo ra object phụ thuộc nhiều vào ngữ cảnh như: số lượng tham số truyền vào, điều kiện cơ sở…Là một trong những pattern phổ biến của nhóm Creational, Prototype pattern đem lại hiệu quả cao trong việc tạo ra một object phức tạp. Chúng mình cùng nhau tìm hiểu chi tiết về kỹ thuật thiết kế một Prototype pattern như thế nào  nhé

Giới thiệu tổng quan về Design Patterns

Related articles